Coenzyme Q10 - hay còn gọi là CoQ10 là hợp chất cơ thể bạn có thể sản xuất một cách tự nhiên. CoQ10 giữ nhiều vai trò quan trọng trong cơ thể, điển hình như cung cấp năng lượng và bảo vệ cơ thể khỏi tổn thương do oxy hoá tế bào. Mọi người có thể uống coenzyme q10 như chất bổ sung với mục đích điều trị trong một số tình trạng sức khỏe và bệnh tật khác nhau.
1. CoQ10 là gì?
CoQ10 là một chất chống oxy hóa hòa tan trong chất béo có trong các tế bào của con người, nhiều nhất là trong ty thể. Ty thể - thường được gọi là nguồn sức mạnh của các tế bào, nó bao gồm các cấu trúc chuyên biệt tạo ra adenosine triphosphate (ATP) - nguồn năng lượng chính cho tế bào hoạt động.
Có hai dạng CoQ10 khác nhau trong cơ thể bạn: Ubiquinone và ubiquinol. Ubiquinone trong cơ thể được chuyển đổi thành ubiquinol, sau đó được hấp thụ và sử dụng dễ dàng.
Cơ thể có thể sản xuất CoQ10 một cách tự nhiên. Mặc dù vậy một số yếu tố có thể làm giảm mức độ của nó. Ví dụ, tốc độ sản xuất của CoQ10 giảm đáng kể theo tuổi, tình trạng bệnh tim và sự suy giảm nhận thức. Các nguyên nhân khác dẫn tới sự suy giảm CoQ10 trong cơ thể bao gồm sử dụng thuốc statin, thiếu hụt chất dinh dưỡng, đột biến gen, stress oxy hóa và ung thư.
Ngoài ra, uống coenzyme q10 còn có thể lấy được từ thực phẩm bao gồm trứng, cá béo, thịt nội tạng, các loại hạt và thịt gia cầm. Bổ sung CoQ10 giúp giảm nhẹ các vấn đề về sức khỏe gây ra do cơ thể thiếu hợp chất này. Ngoài ra, vì liên quan đến sản xuất năng lượng, các chất bổ sung CoQ10 đã được chứng minh là giúp tăng thành tích thể thao ở các vận động viên và giảm viêm ở những người khỏe mạnh không bị thiếu.
2. Liều dùng CoQ10
Liều dùng coenzyme q10 khuyến nghị là 90 - 200 mg CoQ10 mỗi ngày. Tuy nhiên liều này có thể thay đổi tùy theo người và bệnh đang được điều trị.
3. Sử dụng thuốc Statin
Statin là một nhóm các loại thuốc có tác dụng giảm nồng độ cholesterol hoặc chất béo trung tính trong máu để ngăn ngừa bệnh tim. Mặc dù, statin thường được dung nạp tốt, nhưng chúng có thể gây ra tác dụng phụ bất lợi, chẳng hạn như chấn thương cơ nghiêm trọng và tổn thương gan. Sử dụng Statin cũng làm giảm đáng kể nồng độ CoQ10 trong các mô máu và cơ bắp.
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng bổ sung CoQ10 giúp giảm đau cơ ở những người dùng thuốc statin.
Một nghiên cứu ở 50 người dùng thuốc Statin cho thấy liều bổ sung 100mg CoQ10 mỗi ngày trong 30 ngày giúp giảm đau cơ do tác dụng phụ của thuốc statin ở 75% bệnh nhân. Đối với những người dùng thuốc statin, liều khuyến nghị CoQ10 là 30 - 200 mg mỗi ngày.
4. CoQ10 và bệnh tim
Ở những người mắc bệnh tim, chẳng hạn như suy tim và đau thắt ngực, việc bổ sung CoQ10 đã cho thấy hiệu quả ban đầu. Một đánh giá từ 13 nghiên cứu ở những người bị suy tim cho thấy bổ sung 100mg CoQ10 mỗi ngày trong 12 tuần đã cải thiện lưu lượng máu đến tim
Thêm vào đó, việc uống coenzyme q10 đã được chứng minh là làm giảm số lần nhập viện và nguy cơ tử vong do các vấn đề liên quan đến tim ở những người bị suy tim.
CoQ10 cũng đã cho thấy hiệu quả trong việc giảm đau liên quan đến đau thắt ngực do cơ tim của bạn không nhận đủ oxy. Hơn thế nữa, việc bổ sung có thể làm giảm các yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim, chẳng hạn như bằng cách giảm cholesterol LDL cholesterol xấu.
Đối với những người bị suy tim hoặc đau thắt ngực, liều CoQ10 được khuyến nghị là 60-300 mg mỗi ngày.
5. CoQ10 và đau nửa đầu
Khi được sử dụng riêng lẻ hoặc sử dụng kết hợp với các chất dinh dưỡng khác, chẳng hạn như magiê và riboflavin, CoQ10 đã chứng minh là cải thiện các triệu chứng đau nửa đầu. CoQ10 cũng đã được chứng minh có thể giảm đau đầu bằng cách giảm stress oxy hóa và sự sản xuất các gốc tự do, một trong những gây ra chứng đau nửa đầu.
CoQ10 giúp làm giảm viêm trong cơ thể và cải thiện chức năng của ty thể, giúp giảm đau do đau nửa đầu. Một nghiên cứu kéo dài ba tháng ở 45 phụ nữ đã chứng minh rằng những người được điều trị bằng 400 mg CoQ10 mỗi ngày đã giảm đáng kể về tần suất, mức độ nghiêm trọng và thời gian của chứng đau nửa đầu, so với nhóm sử dụng giả dược.
Để điều trị chứng đau nửa đầu, liều khuyến nghị điển hình cho CoQ10 là 300 - 400 mg mỗi ngày.
6. CoQ10 và quá trình lão hóa
Như đã đề cập ở trên, sự tự sản xuất CoQ10 trong cơ thể sẽ giảm dần theo tuổi tác.
Rất may là CoQ10 có thể bổ sung được bằng các thực phẩm bổ sung, từ đó giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của bạn.
Người lớn tuổi có nồng độ CoQ10 trong máu cao hơn có xu hướng hoạt động thể chất nhiều hơn và mức độ stress oxy hóa thấp hơn, giúp ngăn ngừa bệnh tim và sự suy giảm nhận thức.
Bổ sung CoQ10 đã được chứng minh là cải thiện sức mạnh cơ bắp và hiệu suất thể chất ở người cao tuổi. Để chống lại sự suy giảm liên quan đến tuổi, liều khuyến nghị là 100-200 mg CoQ10 mỗi ngày.
7. CoQ10 và bệnh tiểu đường
Cả stress oxy hóa và sự rối loạn chức năng ty thể đều dẫn đến đến sự khởi phát và tiến triển của bệnh tiểu đường và các biến chứng tiểu đường. Hơn nữa, những người mắc bệnh tiểu đường có thể có mức CoQ10 thấp hơn một cách tự nhiên. Cùng với việc sử dụng một số loại thuốc chống tiểu đường càng làm cạn kiệt thêm các kho dự trữ CoQ10 trong cơ thể.
Các nghiên cứu cho thấy, uống coenzyme q10 giúp giảm sản xuất các gốc tự do, vốn là các phân tử không ổn định có thể gây hại cho sức khỏe của bạn nếu số lượng của chúng quá cao.
Uống coenzyme q10 cũng giúp cải thiện tình trạng kháng insulin và điều chỉnh lượng đường trong máu ở những người mắc bệnh tiểu đường. Một nghiên cứu kéo dài 12 tuần ở 50 người mắc bệnh tiểu đường cho thấy những người nhận được 100 mg CoQ10 mỗi ngày đã giảm đáng kể lượng đường trong máu, các dấu hiệu của stress oxy hóa và kháng insulin, so với nhóm đối chứng.
Liều 100-300 mg CoQ10 mỗi ngày dường đã cho thấy hiệu quả trong việc cải thiện các triệu chứng bệnh tiểu đường.
8. Cải thiện khả năng sinh sản
Tổn thương oxy hóa là một trong những nguyên nhân chính dẫn tới vô sinh cả nam và nữ do ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng tinh trùng và trứng. Ví dụ, stress oxy hóa có thể gây tổn thương DNA tinh trùng, vô sinh nam hoặc sẩy thai tái diễn.
Do đó việc bổ sung các chất chống oxy hóa trong chế độ ăn uống - bao gồm CoQ10 - có thể giúp giảm stress oxy hóa và cải thiện khả năng sinh sản ở cả nam và nữ.
Liều dùng coenzyme q10 bổ sung 200 - 300 mg CoQ10 mỗi ngày đã cho thấy hiệu quả trong việc cải thiện nồng độ, mật độ và khả năng vận động của tinh trùng ở nam giới bị vô sinh.
Tương tự, các chất bổ sung này có thể cải thiện khả năng sinh sản của phụ nữ bằng cách kích thích phản ứng buồng trứng và giúp làm chậm quá trình lão hóa buồng trứng. Liều bổ sung hiệu quả là 100- 600 mg mỗi ngày.
9. Tăng cường hiệu suất tập thể dục
Vì CoQ10 có liên quan đến việc sản xuất năng lượng, nên nó được sử dụng nhiều bởi các vận động viên và những người muốn tăng hiệu suất thể chất. Bổ sung CoQ10 giúp giảm viêm liên quan đến tập thể dục nặng và tăng tốc độ phục hồi.
Một nghiên cứu kéo dài 6 tuần trên 100 vận động viên người Đức đã phát hiện ra rằng những người bổ sung 300 mg CoQ10 hàng ngày đã giúp tăng hiệu suất thể chất (được đo bằng sản lượng điện) so với nhóm giả dược.
CoQ10 cũng đã được chứng minh là làm giảm mệt mỏi và tăng sức mạnh cơ bắp ở những người không phải vận động viên. Liều dùng coenzyme q10 khuyến nghị: 300mg mỗi ngày.
10. Phản ứng phụ
CoQ10 thường được dung nạp tốt, ngay cả ở liều rất cao là lớn hơn 1.000 mg mỗi ngày. Tuy nhiên một số người có thể trải qua tác dụng phụ bao gồm:
- Tiêu chảy, nhức đầu, buồn nôn và nổi mẩn da
- Mất ngủ: Uống coenzyme q10 gần với giờ đi ngủ có thể gây ra chứng mất ngủ ở một số người, vì vậy, tốt nhất là nên uống nó vào buổi sáng hoặc buổi chiều
- Tương tác thuốc: Bổ sung CoQ10 có thể tương tác với một số loại thuốc phổ biến, bao gồm thuốc làm loãng máu, thuốc chống trầm cảm và thuốc hóa trị.
- Nên bổ sung cùng với bữa ăn hoặc đồ ăn nhẹ có chứa chất béo, vì CoQ10 có thể hòa tan trong chất béo.
Ngoài ra, hãy chắc chắn mua các chất bổ sung cung cấp CoQ10 dưới dạng ubiquinol, đây là dạng dễ hấp thụ nhất.
